De taak van een tenderteam van een grote bouwonderneming is projectvoorstellen te ontwikkeling die het op prijs en kwaliteit winnen van de voorstellen van concurrenten. Het gaat in dit geval om forse projecten en grote belangen voor de organisatie. Het tenderteam is een wisselende groep specialisten uit de organisatie. In een periode van organisatiegroei breidt zo’n team uit en zijn het vooral de ‘jonge honden’ die de toon voeren in het team. Goed toch, de inbreng van een frisse blik? Maar daarmee wordt eerder opgedane kennis en ervaring niet benut! Terwijl dat juist zo belangrijk is voor een zo groot mogelijk slagingskans van de in tender uitgebrachte projectvoorstellen. Wat leren we van de natuur voor het optimaal benutten van kennis en ervaring in de organisatie?  

Olifantengeheugen

Kuddes en groepen hebben meest een leider (vrouwelijk of mannelijk), echter die beslist lang niet alles. Zo maken olifanten gebruik van de kennis (geheugen) van oudere olifanten voor bijvoorbeeld het vinden van drinkplekken in droge periodes. En bij apen blijken de oudjes een sterke invloed hebben in democratische besluitvormingsprocessen. Door de ervaren dieren te raadplegen voor belangrijke zaken, wordt de kennis en ervaring (anciënniteit) van groepsleden benut. Daarnaast blijven de jongere dieren relatief lang onder de hoede van moeder en tantes. Ofwel, er wordt stevig geïnvesteerd in de opleiding van de jonge honden!

Uiteraard zie je dit gedrag bij dieren die een redelijk hoge leeftijd bereiken. Bij soorten die gemiddeld maar een paar jaar oud worden, zie je dat gedrag niet. Daar geldt wat betreft overleven meer een kwantiteitstrategie (meer jongen) terwijl bij apen en olifanten sprake is van een kwaliteitsstrategie (veel investering in enkele nakomelingen). Wij mensen zijn het beste te vergelijken met deze laatste groep.

Benutten van wijsheid

Gebruik maken van anciënniteit en leren in praktijk zijn belangrijke strategieën in de natuur. Het bouwbedrijf in het voorbeeld hierboven, zou – in lijn met de natuur – aan elke tenderteam een ervaren adviseur kunnen te voegen. Deze heeft de rol zijn kennis en ervaring in te brengen. Uiteraard is het goed deze kennis te combineren met nieuwe kennis over rond technologie, social media waar vooral de jonge leden van het team vertrouwd mee zijn. Niet bezuinigen dus op inzet van mensen!

Dit klinkt natuurlijk als een open deur. Of toch niet? Helaas zijn in veel organisatie patronen aanwezig die het delen van kennis tegenwerken. Zo wordt vooral prestatie beloond. Deze prestatiecultuur werkt door in de hele organisaties en maakt dat we kennis voor onszelf houden, voor als dat gelegen komt. Deze cultuur werkt door in functioneringsgesprekken en komt terug in een bonussysteem. Prestatiecultuur is een belangrijke ‘remmer’ voor de cultuur van delen van informatie en inzetten van anciënniteit.

Wat kun je doen? Naast meer gerichte inbreng van ervaren mensen, zou ook het kennis delen meer gestimuleerd kunnen worden. Bijvoorbeeld door het ‘bijdragen aan elkaar’ meer te belonen bijvoorbeeld door het op te nemen in het POP systeem en in de wijze waarop intern en extern over prestaties wordt gecommuniceerd.